Diz Protezi Ameliyatı Hakkında Bilmedikleriniz
Günümüzde genç yaşlı birçok kişinin karşılaştığı diz ağrısının birçok nedeni olabiliyor. Bu sebeplerden bazıları dizin ciddi kireçlenmesi, diz ekleminin aşınması veya farklı bir hasar almasıdır. Bu gibi durumlar sonrası hastalara Diz Protezi denilen metal ve polietilen’den yapılmış yapay bir eklemin eski eklem ile değiştirilmesi operasyonu uygulanır .
Bu uygulama genellikle 60-80 yaş arası hastalara uygulanıyor; ancak her hasta doktor tarafından ayrı ayrı değerlendirilip; cerrahi kararına yaşa göre değil hastanın ağrı ve sakatlık derecesine göre karar verilmelidir. 16 yaşında olan genç hastalara olduğu gibi 90 yaşında olan yaşlı hastalara bile başarılı protez uygulamaları vardır.
Diz Ekleminin Bozulma Nedenleri
- Genetik nedenler ile oluşan diz problemleri,
- Çocukluk döneminde gelişen diz eklem enfeksiyonu(Septik artrit),
- Dize kan akışının bozulması,
- Romatizmal hastalıklar sonrası,
- Metabolik hastalıkların yaşanması (Obezite, Gut gibi),
- Kanın pıhtılaşma hastalıklarına bağlı oluşan sorunlar,
İleri Yaşlarda:
- Özellikle 65 yaş üstünde yaşlanmaya bağlı olarak,
- Obezite(Aşırı kilolu olmak)
- Romatizmal hastalıklar sonrası,
Diz Protezi Kimlere Uygundur?
Kireçlenme bulunan dizde, protez ameliyatı gerçekleşmesi için 2 önemli durum vardır.
Hastanın ağrı yaşamadan yürüme mesafesi 300 metrenin altına düştüğünde
ve ağrısı nedeniyle her gün ağrı kesici kullanması gereken hastaların protez ameliyatı gerçekleşmesi şarttır. Her gün ağrı kesici kullanan hastalarda karaciğer ve böbrek hastalıkları meydana gelmektedir.
Hastanın ağrılarının durdurulması ve ağrı kesici kullanımını ortadan kaldırmak için diz protezi ameliyatının gerçekleştirilmesi şarttır.
Kimlere Diz Protezi Yapılamaz?
Fokal enfeksiyon bulunan hastaların, enfeksiyonları sona erinceye kadar diz protez yapılamaz.
Diz Protezi Dışında Ne Yapılabilir?
Genelde fiziki olarak ağır iş yapan hastalarda eklem dondurma ameliyatı tercih edilir. Fakat iki diz ekleminde de sorun var ise, ikisine birden eklem dondurma ameliyatı oldukça sakıncalıdır. Çok fazla hareket kısıtlığı oluşturduğu için eklem dondurma ameliyatı artık tercih edilmemeye başlanmıştır. İnsanlar donmuş diz eklemi yerine hareketli diz eklemini tercih etmektedir.
Yapay eklem sıvısı enjeksiyonu(Viskosuplemantasyon):
Eklem içerisine yapılan enjeksiyonlar protez’e alternatif olamaz, sadece ameliyata başlama süresini uzatarak hastaya zaman kazandırır.
Glikozaminler ve Tip 2 kollajenler:
Bu maddeler piyasada besin katkı maddesi olarak sadece Tarım Bakanlığı ruhsatı ile satılmaktadır. Kıkırdak yıpranmasını azaltma ve bazı hasarları onarmaya yaramaktadır. Fakat yaygın kireçlenmede ancak protez ameliyatının geciktirirler. Hastayı ameliyat olmaktan kurtaramazlar.
Fizik Tedavi:
Diz etrafında ki kasların güçlenmesi ve geçici olarak ağrıların hafiflemesinde yardımcı olur, kireçlenmeyi sonlandırmaz, ameliyata alternatif değildir, sadece zaman kazandırabilir.
Dizlik veya tabanlık kullanımı:
Diz eklemine gelen yükü rahatlatabilir, fakat kireçlenmeyi durdurmaz, sadece zaman kazandırabilir.
Artroskopik eklem temizliği:
Kireçlenmeyi durdurmaz, sadece eklemin içini temizlik yapılarak ağrı oluşumunu belirli bir süre azaltarak kişiye vakit kazandırabilir.
Yüksek Tibial Osteotomiler:
Açısal deformiteye bağlı tek eklem aralığında kireçlenme bulunan 50-60 yaş arasındaki hastalarda tercih edilebilir. Kemik kesilerek yükün sağlam eklem yüzeyine gelmesi sağlanarak ağrıyı azaltabilir. Ancak ameliyat için belirli kriterlerin sağlanması gerekir. Her hastaya uygulanamaz.
Diz Protezi Çeşitleri
Total diz protezinde eklemlerin iç ve dış yüzeyleri protez ile değiştirilir. Total protez ameliyatı da kendi içinde ikiye ayrılmaktadır. Hastalara hangi tip protez yerleştirileceği, ancak hastayı değerlendiren ortopedik cerrah tarafından karar verilebilir.
Unikondiler diz protezi ameliyatında ise sadece eklem yüzeyinin iç ve dış kısmı değiştirilir. Bu protez ameliyatının tercih edilme sebebi total diz protezi ameliyatı yapılıncaya kadar zaman kazandırmaktır. Fakat bu uygulamanın gerçekleşebilmesi için bazı önemli kurallar vardır;
Hastanın yaşının genç olması ve kilosunun 85 in altında olması ve sadece tek eklem yüzeyi bozulması bunlara örnektir. Bu ameliyat, kurallara uygun hastanın az olması sebebiyle pek uygulanmamaktadır.
Ameliyat Süreci Nasıl Geçiyor?
Tüm protez ameliyatlarına başlanmadan önce hastaların vücudunda herhangi bir enfeksiyon bulunuyor mu diye bakılmalıdır. Kan ve idrar sonuçları temiz çıkar ise hasta ameliyata alınır. Hasta eğer kan sulandırıcı ilaç kullanıyor ise ilacın durumuna göre 5 ile 10 gün öncesinde ilaç kesilerek bunun yerine düşük etkili kan sulandırıcı iğnelere başlanmalıdır. Ameliyat bittikten birkaç gün sonra kanama riski geçmiş ise hasta rutin tedavisine geri gönderilir. Eğer ameliyat kanamalı geçer ise hastaya kan nakli yapılması gerekebilir. Protez ameliyatları özel havalandırma sistemi bulunan ameliyathanelerde yapılmalıdır. Standart ameliyathaneler diz protezi yapımına uygunsuzdur.
Hastaların 12 saat boyunca yürümesi riskli olduğu için tekerlikli sandalye ile hareket etmelidir. Hasta hastanede yattığı süre içerisinde her 2-3 saat aralar ile yürütülür. Bu durum oluşabilecek bacaktaki toplar damarın pıhtılaşmasını önlemenin en etkili yoludur. Taburcu olurken kan sulandırıcı iğnelerin yerini tabletler alır. 30 gün süre ile kan sulandırıcı haplar kullanması gerekir. Protez ameliyatı sonrası hastanın çok dikkatli davranması gerekir.
Ameliyat Esnasında ve Sonrasında Ne Gibi Sorunlar Meydana Gelir
Diz protezi ameliyatı gerçekleştiği sırada damar, sinir yaralanması, kemikte kırılma ve çatlak oluşumu görülebilir. Ameliyat sonrası ise erken ve geç komplikasyonlar gelişebilir.
Erken komplikasyonlar:
Sık enfeksiyon, bacakta toplar damar tıkanması.
Geç komplikasyonlar:
Ağrı ve protezin erken gevşemesidir. Bu sorunu gerekli tedbirleri alarak en aza indirebilir fakat sıfırlamak mümkün değildir.
Total diz protezinin, 15 yıl ila 20 yıl arasında bir ömrü vardır. Fakat 25 yıl dayanan protezler de mevcuttur. Protezin ömrü cerrahın tekniğine, konulan protezin kalitesine, hastanın aktivite düzeyine, kemiğin kalitesine ve kilosuna göre değişkenlik gösterir.
Protez ameliyatı sonrası enfeksiyondan nasıl korunulur?
Dizinde protez bulunan hastalar ömürleri boyunca enfeksiyon kapma riski taşır. Protezli hastalar, diş çekimi-dolgu gibi işlemler dahil bütün cerrahi bulunan işlemlerden hemen önce koruyucu antibiyotik almak zorundadır, aksi halde enfeksiyon kapma riski artacaktır.
Kaynak: AtakentHaber
Etiketler: #DizKireçlenmesi #DizProtezi #TotalDizProtezi #FokalEnfeksiyon #Viskosuplemantasyon #Glikozaminler #ArtroskopikEklemTemizliği #TibialOsteotomiler #Unikondiler #ToplarDamarTıkanması